Konsultację z logopedą zaleca się także dzieciom:
- urodzonym przedwcześnie,
- z niską punktacją w skali Apgar,
- z ciąży/porodu z powikłaniami,
- z nadmiernym ślinieniem się czy wysuwaniem języka,
- z nieprawidłowym napięciem mięśniowym.
Rozwój mowy dziecka powinien być obserwowany równie uważnie jak rozwój ruchowy. Każda mama i każdy tata bacznie obserwuje i cieszy się, gdy dziecko zaczyna podnosić główkę, przewracać się z boku na bok, siadać, raczkować, a w końcu stawiać pierwsze kroki. Tak samo możemy wyróżnić etapy rozwoju mowy:
- 6 miesięczne niemowlę po okresie głużenia, powinno wejść w fazę gaworzenia, czyli naśladowania odgłosów z otoczenia, najczęściej są to połączenia sylab np. la- la, ba- ba- ba. W tym wieku dziecko słyszy już prawidłowo i powinno reagować na swoje imię.
- Około 9 miesiąca życia pojawia się powtarzanie całych, prostych wyrazów jak np. “ma-ma” “ta-ta” .
- 12 miesięczne dziecko powinno wymawiać już pojedyncze proste słowa- najczęściej są to rzeczowniki. Szybki rozwój sprawności motorycznej między 1 a 2 rokiem życia, sprawia, że maluch co raz lepiej radzi sobie w eksploracją otoczenia. Poznaje nowe przedmioty, miejsca osoby, co wiąże się z potrzebą nazywania, więc słownik dziecka rozrasta się.
- Półtoraroczne dziecko wymawia już ok. 50 słów. Warto jednak pamiętać, że słowa te nie brzmią tak jak w mowie dorosłego np. “da” to “daj”, a “mi” to “miś”, ale najbliżsi są w stanie zrozumieć, co dziecko chce przekazać.
- między 2 a 3 rokiem życia w mowie dziecka pojawia się zdanie. Na początku są to 2 -3 słowa, wśród których pojawiają się pierwsze przymiotniki np. duże auto. Dziecko ciągle udoskonala swoją mowę, więc w tym wieku mogą pojawić się jeszcze zmiękczenia, uproszczenia czy pominięcia niektórych głosek. Nasz mały szkrab gubi się jeszcze w świecie gramatyki, ale poszukuje właściwych form, dlatego “moja tata spał” nie powinno niepokoić. Takie nieprawidłowe formy gramatyczne możemy korygować powtarzając po dziecku zdanie, ale już w prawidłowej formie: “Aaa, twój tata teraz śpi.” W mowie dziecka możemy już zauważyć także obecność intonacji – zdania mają charakter pytający, wykrzyknikowy czy oznajmujący.
- 3-4 latek doskonali umiejętność posługiwania się bardziej złożonymi zdaniami. Opisuje swoje otoczenie, zadaje mnóstwo pytań, potrafi na swój sposób opowiedzieć co robiło w przedszkolu czy na placu zabaw. Nadal zdarza mu się używać niewłaściwych form gramatycznych i tworzyć neologizmy- świadczy to o właściwym dla rozwoju poszukiwaniu form.
- 5 latek powinien wymawiać już prawidłowo wszystkie głoski.
- ok. 5-6 roku życia kształtuje się głoska [r] – najtrudniejsza zazwyczaj do opanowania.
- 7 letnie dziecko mówi już “jak dorosły” – zarówno pod względem artykulacji (wymawianie), semantyki (słowa) jak i syntaktyki (tworzenie zdań).
Braki, albo opóźnienia poszczególnych etapów powinny zaniepokoić rodziców i być sygnałem do skorzystania z pomocy specjalisty. Takiej wizyty nie warto odkładać na później – dzięki wczesnemu wykryciu nieprawidłowości i podjęciu terapii większość wad jest możliwa do skorygowania jeszcze zanim dziecko trafi do szkoły.
Pamiętajmy, że prawidłowy rozwój mowy warunkuje zdolności poznawania świata i sposób myślenia. Wpływa też na rozwój społeczny – dziecko z mocno opóźnionym rozwojem mowy może czuć się sfrustrowane, jeśli jego rówieśnicy albo dorośli z otoczenia nie będą rozumieli co chce im przekazać.
Przeczytaj na czym polega i jak wygląda diagnostyka i terapia logopedyczna w Poradni Konwaliowa. Więcej…
